Bible ah hin biafang phun dang tete an um tawn. Voi tam an i hman lo caah an sullam zong hi theih awk an har Ngai. JESHURUN timi biafang hi Bible ah voi li lawng a lang. Deuteronomy ah voi thum le Isaiah ah voikhat a lang. Deuteronomy le Isaiah ah an langhning tlawmte van epchun ta ka duh.
Deuteronomy 32:15 le 33:26 ahcun JESHURUN timi nih Israel miphun kha a sawh duhmi a si. Deuteronomy 33:5 ahcun “Israel ram” kha a chim duhmi a si. Asiloah Israel miphun cithlahtu “Patriarch Jacob” kha a chim duhmi a si. Jacob cu Genesis 32:29 ah “Israel” tiah ti a si.
Deuteronomy 32:15 ahcun hi tin a tial:
“Jacob nih khim tein a ei, JESHURUN cu a thau i, a ke a chaih;
Na thau, na thial a chah, na miltlor; khi tikah a Pathian a sertu cu a hlawt;
A khamhnak Lungpi kha zei ah a rel lo..”
Deuteronomy 33:5 ah cun hi tin a tial:
“Maw JESHURUN, nangmah bawmh ah van aa cit;
Lianhngannak in van aa citmi Pathian bantuk a ho hmanh an um lo.”
Hi Bible cang pahnih zoh tik ah, JESHURUN timi biafang nih Jacob kha a chim duhmi a si. Jacob cu Israel tiah a min thlen a si. A miphun zong cu “Israel miphun a si” ti an si Cucaah hi a cungei Bible cang pahnih ahcun Jacob asiloah a miphu kha a chim duh.
Deuteronomy 33:5 ah cun hi tin a tial:
“BAWIPA cu JESHURUN chungah siangpahrang ah a cang” tiah a ti tik ah, “chungah” timi nih hin hmunhma a sawh duh. Ram le khua kha a sawh duhmi a si. Israel mi tuanbia zoh tikah hin, an Pathian, an miphun, an ram (land) le khua hna hi an i pehtai dih. Cucaah hi thil hna hi, cawhhrup in a can ahcun a hman tawn hna.
Isaiah 44:2 ahcun Jacob asiloah Israel kha a chim duhmi a si. A fian deuhnak ding caah Mirang Bible The Matthew Henry Study Bible in ka van tial.
“Fear not, O Jacob, my servant; and thou, JESURUN, whom I have chosen” tiah a tial i, “h” a telh lo. The Harper Collins Study Bible ahcun JESHURUN tiah a tial i, “h” a telh. Aa khatmi an si ko.
Lai Bible pahnih epchun tikah, Rev. Dr. David Van Bik lehmi Lai Baibal Thiang ahcun JESHURUN timi aa tial lo. “Nan thinphang hlah u; nanmah cu ka sal nan si, ka dawtmi ka mithim nan si” tiah a leh. Mirang bible ahcun “ka dawtmi timi hi a um lo.”
Aa lak. Rev. Dr. Rual Uk lehmi Bible Cathiang timi ahcun “Aw, Jacob, ka sinum, nang Jeshurun ka thimmi tih hna hlah u” tiah a tial.
Bible thiamsang pawl nih an tuak tik ah, JESHURUN timi hi Yeshurun timi he a awchuah aa khat i, Hebrew Bible biazai i Israel min aiawh ah an hmanmi, biazai min a si an ti.
Biafang aa thawknak cu Hebrew biafang “dinnak” (up right) asiloah dinfel (righteous) timi in aa thawk ti a si. Cu biafang hna cu Hebrew ahcun “yashar” tiah ti a si. Yashar timi cu minung pakhat caah hman a si i, minung tammi ca (plural form) ahcun yesharim ti a si. Numbers 23:10 ah hin,”yashar” timi a hmannak cu kan hmuh i, cu ka ahcun “JESHURUN aiawh ah Yesharim” timi kha a hman i, chim duhmi cu Israel miphun kha a a chim duhmi a si.
Joshua 10:13 nih cauk pakhat kong a chim i, cu Cauk cu “Book of Jasher” tiah a ti i, a sullam cu “The Book of the Upright” tiah an leh a sullam cu “Midingmi hna Cauk” tinak a si.
————————————-
Zohchihmi ca
1. The Matthew Henry Study Bible
2. The Harper Collins Study Bible
3. “Jeshurun” at Wikipedia
Sunday, April 19, 2020
Tih Hlah “Fear Not” Sermon
Jesuh a chuah lio ah hin, Judah ram cu Roman Emperor kuttang ah a um. Judahmi cu hremtuar le harnak a phunphun an tuar. Tapung zong an rak tho tawn. Rome cozah tangah tihnak phunphun an ngei. Rome cozah nih mi tampi thawng an thlak hna. An hrem hna. An thah hna. Vailam ah an tah hna. Cu chinchap ah, Farasi, Sadusi hna kuttang ah, Judahmi tampi cu “nawlbia tangah thilrit an phur than.” Mipi hi lungretheihnak in an khat. Santlai Jesuh zultu tete zong hi, harnak phunphun le serhsatnak phunphun an tuar. An sifak. An chungkhar an kaltak fawn hna. Cu ti te cun an Bawipa Jesuh an zul.
Jesuh nih Rome kuttang ummi mipi temtuarnak le ralchiatnak a hmuh. A zultu pawl tihphannak an ngeihnak a hmuh. A zultu pawl cu innlo an kaltak. Chungkhar an kaltak hna. An sining ruah ah, an hmailei hi, ruahchannak a um lo. An khuaruahnak a pit. Tihphannak lawngte in an khat. Lungdaihnak hi a an ngei kho lo.
Cu chinchap ah, a cawnpiakmi hna ah hin, “Keimah nan ka zumh ahcun, nan dam lai; nan nunkhua a sau lai; innlo ah thluachuah nan hmuh lai; nan telefa an thangcho lai; nan rum lai i nan lianngan lai; Pathian nih thluachuah an pek hna lai..” timi vawlei titsa thluachuah hmuhnak ding phunphai hi a um bak lo. Cu chinchap ah, “Kan kaltak hna lai” a ti rih. Cu chinchap ah an tih bikmi “Misualmi kut ah an ka chanh lai, an ka hrem lai, cun vailamtah ah an ka thah lai…” tiah a ti tik hna ahcun, “vailamtah i a thi dingmi zulh cu a fawi ti lo.” Zultu caah zei ruahchannak hmanh a um kho lo. Cucaah “Nithum hnu ah thihnak in thawhter than ka si lai…” timi cu an hna ah a rak lut kho ti lo. Cucaah a rak chimhmi hna vialte kha “Thawhthan ni tiang an philh.” Chung ah tihnak a tam tuk ahcun zei bia tha hmanh hi chung ah a pil lo. Hnakkhaw tiang lawng a phan. Cucaah Jesuh bia kha an chung ah a rak pil lo.
Zultu pawl hi tihnak an ngeih tuk caah, Jesu nih “Thlarau a that kho lo i, titsa lawng a that khomi cu va tih hlah u. Cunakcun titsa he thlarau he hell ah a that khomi Pakhat (Pathian) lawng hi va tih u” (Matt 10:28) tiah a ti. Jesuh hi minung a sinak cun vailamtah kai cu a tih ve ko nain, a tihnak nih vailamtah cung thlai kha a hrialter lo. Thil khuaruahhar a tuahmi vialte lak ah, a mak cemmi le khuaruahhar cem a simi cu, vailamtah cung a kai ngammi hi a si. Vailamtah cung a kai ngammi ruang bak ah, Jesuh hi a chimmi bia a nung i, zumhtlak cem a si nak a si.
Jesuh nih a zultu pawl hi, tihnak ngeilo ding voi tampi a cawn piak hna. Midang hruaitu cawnpiak ning bantuk a si lo. A cawnpiaknak hi phun dang bak a si. Jesuh nih, hi tin a cawnpiak hna.
“Nan nih nih keimah he nan i pehtlaihnak thawngin, lungdaihnak nan hmuhnak hnga, hihi kan chimh hna. Vawlei nih hin harnak an pek hna lai, sihmanhsehlaw TIH HLAH U. Vawlei cu ka tei cang” (John 16:33)
Vawlei kan nunnak ah hin, a biapimi thil hi tam tuk an um i, hi Bible cang ah hin Jesuh nih a biapi taktakmi thil pahnih a chim. Pakhatnak cu “lungdaihnak” a si i, pahnihnak cu “Tih hlah” timi a si. Mirang holh cun, “Fear Not” timi a si. Hi kong hi tawi tein i ruah u sih tiah kan sawm hna.
“Tihnak ngeih hi tih a nung taktakmi thil a si.” Hihi Thaumi nih kan philh lo ding ah ka duh. Zumtu nih kan philh lo ding ah ka duh. US Pre. Franklin Roosevelt nih a rak chimmi cu, “The only thing we have to fear is fear itself” tiah a rak ti. A sullam cu “Tih ding thil pakhat lawng a um i, cucu tihnak khi a si ko” timi a si. Mifimmi hna caahcun “Tih dingmi thil cu, tihnak ngeih lawng hi a si ko” an ti ko. Vawlei ah hin zeihmanh an rak tih lo.
USA hna hi an ral a rak tha bak. An ram ah Civil War sau tuk an tu. Ralpi I le II an tu. Korea ral an tu. Vietnam ral an tu. Kuwait ral timi Gulf War ral an tu. Balkan Ral an tu. Libya ral an tu. Ral an tukmi hi a fatete cu chim cawk lo a si. Cun ramdang Ebola te hna a um tik ah ralkap le doctors an kuat hna i, Ebola ral an va tu rih. Cu tluk in an ral a that caah thlapa zong an kai khawhnak a si. A dang vanlawng cit hmanh kan tih lio ah, thlapa kai ding in rocket chung bak ah an kap ngam ko. Cucaah Pre. Roosevelt chimmi hi USA nih an tlinh bak. A thimi zong an tam bak ve.
Ka philh kho lo. 1988 hlan ah Aung San Suu Kyi nih cauk a rak tial. Cu cauk cu Yangon i innthawng a tlak lio ah an rak chuah. London um lio a tialmi a si. A tlangpi a tarmi cu “Freedom from Fear” timi a si. “Tihnak in luatnak” timi a si. Vawleicung ah zuar khawh bikmi cauk pakhat ah a rak tla. Cu cauk nih aa tinhmi cu, “Kawlram ummi minung hna nih, ralkap le cozah sual tang an um caah tihnak an rak ngeihmi nih, sal bantuk ah a tlaih hna caah, tihnak in luat an herh” timi khi a sullam cu a si. Zalawnnak (freedom) timi Democracy hmuhnak ding caah a temtawntu hna hi ralkap siloin tihnak tu hi a si” ti khi cauk tinhmi cu a si (Hi cauk hi India ah ka cawk i Yangon tiang tihnak phannak tampi lak ah uk 10 ka phurh i, ka rak zuar. Hruh ralthat ka rak lo).
4. Atu lio ah tih ding tamtuk kan ngeihmi lak ah, Coronavirus hi a tu lio ah kan tih bikmi a si men lai. Vawleipumpi nih an tih i an i buaipi. Tihnak in kan khat. Launak in kan khat. A cheu cu pumh hmanh kan ngamh ti lo. Mipi sin kal kan tih. Kan ngaihlah. Kan zumhnak zong hi a cheu nih kan kaltak khawh men.
5. Hi lio caan ah kan ralpa Satan nih cun kan i lawmhnak hi lak a duh. Cucaah thil phunphun hmang in kan chungah tihnak le launak a chiah. Asinain hi lio ah hin, kan Bawipa Jesuh nih cun “tih hlah” tiah a kan fial. Tihphannak ngeih lo hi a kan duh piak.
Tu chun nih ah, vawleicung mi vialte Coronavirus ruangah tihnak in kan khat. Tuchun April 19 ni ahcun vawleicungpumpi ah 2.35 million an zaw cang; 161,275 an thi. USA ah 738,923 an zaw i 39,015 an thi cang. Kan umnak Ohio State ahcun 10,222 an zaw i 451 an thi cang. New York khua hna cu ruak hi vui cawk bak a si lo. Fim cawk a si lo. Ruak chiahnak khan an khah dih caah, truck chungah thlikik an thlah i ruak kha bag in an pawn hna. Ruak fimtu caah a fawi lo. Doctors le nurses le sizung riantuan pawl caah a fawi lo.
USA ah minung 10 cung nan i bu kho lo ti a si. Pe 6 cung nan i naih kho lo ti a si. Sehzung tam tuk an phih. Sianginn an khar dih ngacha. Hotel le restaurant vialte an khar dih ngacha. Dawr luh hmanh ah, hi zat lawng nan lut lai ti in number khiah a si. Biakinn ah pumh khawh a si ti lo. Mithi hmanh thlah khawh a si ti lo. Lai lei mithi zong topinak a um kho ti lo. Thil sining vialte aa thleng dih. Innpa chakthlang lenkai ngam a si ti lo. Minung kut kan i tlai ngam ti lo. Zei ruang ah dah a si?
Virus hi a hme tuk. Samfa nakin a let nga a hme. Pe 6 dan ah aa chonh kho ti a si. Mi a chonh ning a rang tuk. Cun doctors le nurses te kedan tibantuk ahcun pe 16 hlatnak tiang a kal kho ve ti a si. A hmet tuk caah hmurhuh huh zong ah thli dawpmi chung in a luh khawhnak a um rih ti a si. Thlitu ah suimilam 3-6 a um kho ti a si. Ralrin ding le tih ding a tam tuk. Ralrin taktak a herh i, a tha mi a si.
Asinain tihnak nih a kan tei tuk leh pek maw timi ka ruat ngai. Asiahcun kan zumhmi kan Pathian le kan Bawipa Jesuh hi, a tu coronavirus lio ah kan i bochan kho taktak hna maw? Kan thinlung ah daihnak a um taktak maw? Coronavirus nih harnak cu a kan pek ko. Asinain kan Bawipa nih cun nan zaw lai lo a ti lo. Harnak nan tong lai lo a ti lo. Nan thi lai lo a ti fawn lo. A kan timi cu, “Vawlei (coronavirus bantuk) nih harnak cu an pek ko hna lai. Asinain tih hlah u. Harnak an pe tawntu hna vawlei cu ka tei cang” tiah a kan ti. Jesuh nih a tei cangmi vawlei ah Amah Jesuh zumtu hna hi kan ral a chia tuk sual maw? Kan awlok a chawng tuk sual tawn maw? Kan vansang tuk sual tawn maw?Thinphang le thlalau tuk hna in kan um sual tawn maw?
