Victoria camp in October 3 ni ah Hakha peng lei khual tlawng ding in ka nau le he kan rak i thawh. Home Tax la ding in an rak kan ti caah groups pa 4 kan i then i Victoria cun kan rak i thawh hna. Oct 4 ni ah Hmawng Tlang kan phan i a thaizing ah kan nau pa nih a nu le pa thlan zoh ka duh a ti i an khua lei ah kan kal. An khua ah ni 3 kan cam hnu in Hmawngtlang lei ah kan rak kir than. Vuichip tlang (Sopum) lei in rat ah khin Zawng tam tuk kan hmuh hna i kah ding in kan dawi hna. Zawng kah ding in ka timh cuahmah lio ah kan tang ah kawl holh a holh mi thawng ka theih hna i ka zoh hna cu kawl ralkap pa 8 an rak kai kha ka hmuh ko hna. Kaa thup i ka nau le zong kha kun uh ka ti hna i hramh karlak ahcun kan i thup. Vuichip tlang lakphak dawr umnak lei ahcun kan kal ngam ti lo i kan hrial lai kan ti lio ah a dang ralkap kha pa 10 rak zuang cuahmah. Lam kam ahcun kan bawk ko hna. An liam in kan chuak ve i an khua kam in kan hrial i Vuichip tlang (Tlangrua) lei kam cun kan kal.
Hmawngtlang kan phak zarh ah Thlaithar puai an tuah i Saturday ni ah Hmawngtlang khua taw tiva ah bomb kan rak puah. Mah lio kha tiva ah bomb puah an khamh lio caan a si. An khua mi nih an theih na tein kan nih kha an kan chim lo i zei thei lo cun bomb cu kan puah pi hna. A thaizing ah khua mino pawl an rak ra i kan mah kha cu dan tat lo in kan mah he a kal ti mi hna kha dan tat an duh hna. Cu kong cu an rak kan chimh. Zingka i a ra mi hna mino pawl cu pumh dih in kan i tong than hna lai ti ah kan ti i kan i pum. Biakinn kan i pumh bak cun nizan i bomb kan puak nak kong kha an sermon ciamman cu mi hmai cu kan khap lo. Sermon zong hi ka ngai kho tuk lo. A ruang cu kan mah palh nak kong lawng te kha an chim cang. Khua mi nih rak kan chim hna sehlaw cu kan puah lai lo. Kan mah rinh chan in an puah ve mi a si tik ah kan nih nih zei thei lo in kan puah pi hna cu a si.
Pumh dih in mino upa cu an rak ra than i kan mah kha dan tat lo in midang kha tat ding cun an chim than. Ka duh lo. A ruang cu kei mah kha upa bik ka si. Upa ka si caah kan mah nih kan liam lai. Khuami kan nau le nih an liam ding a si lo ti ah ka leh hna. An duh lo. Kan i el leng mang tik ah a si ahcun nan constitution nan tial mi kha kan lak piak u law kan rel piak uh ka ti hna. An va lak i an tial mi ahcun “kan ti ram ah bomb puah khap ding”. “Mah nawl an ngeih lo i an puah a si ahcun dan KS-5000/- liam ter siseh tiin an tial.
Ka ti mi hna cu midang kha then in liamh ter ding ti mi nan tial lo. Chungkhar pa 5 kan si tik ah inn khat ah 1000 cio ding in an ti. A si natein kan mah kha liamh ter lo in inn 4 kha 1250/- in liamh ter an timh hna. A donghnak in ka rak leh mi hna cu nan khua in khua dang ah fellowship ca ding in nan tlawng hna i khua dang ahcun nan phan. Mah khua nan phak tik ah nan nau le pakhat khat nih buainak an tuah sual tik ah a ho mawh dah a si lai? Cun an mah kha ma mawh nan pek hna lai? Tha tein khua ruat uh. Upa pakhat kan si ahcun kan nau le nih an tuah sual mi cu kan mah tuah sual ah nan pom piak thiam a hau. Upa pakhat nih a tuan vo cu a nau le zoh thiam kha a si. Mah i a hruai (lead) khawh lo a si ahcun upa ding a si lo. Thatnak lawng ah min i lak i chiatnak paoh paoh ah nau le puh mi hruaitu si cu a tha lo. Cu ruang ah mah nan dan kong he pehtlai in kan mah nih kan liamh dih lai ka ti i KS-5000/- cu ka liamh hna. An mah nih an duh nak kha a tlin lo tik ah Phaisa zong cu an la ngam lo i meeting kan va thu than rih lai an ti i an chuak dih hna. An rak i timh mi cu mah ka kal pi mi hna chung khan an rak rem lo mi pa kha a um i mah pa kha dan tat hrim hrim an duh caah a si. Dan an kan tat mi cu an la ngam lo caah ka nau pa Duh Peng Lian he a thaizing ah kan va kai i an Treasure pa le an Chairman pa kha kan auh hna i Hmawng Tlang VCP Chairman pa inn ah kan rak pek hna.
October 14 ah Hmawng Tlang in Buan Lung(Hakha peng) ah kan rak kal. Buan Lung hi a kik tuk a si natein khua nuam cu a si. Buan Lung ah ni 3 kan cam i Hakha ah kan va lut ta. Hakha pawng kan phak ah Palik pa nih caw zuar pawl a rak dawi i Lichia khua ah a rak bawh hna. Ka naupa pakhat lawng he Hakha lei cu kan kal i lam pi um tu ning kan rak theih lo caah Lam cu kan tlau pah len. Palik pa cu kan phak a theih in Hakha lei ah a kir colh ve. Hakha CCC sianginn pawng kan phak ah zan lei 4 pm hrawng a si i khua mui tiang kan hngah hnu ah kan inn kan sang lei ahcun kan lut. Inn kan phak in ka nu nau Sayamah Sui Khen he kan i tong i rawl kan ei. Bia tlawmpal kan i ruah dih hnu in kan chuak than. 1988 kum ka tlik hnu in ka voikhat inn ka phak a si i ka lung zong a leng ngai. Kan rak kir lei cu kan hmet lio sianginn kan rak kai nak No 1 High School pawng kan phak ahcun Hakha mino kum 15-16 hrawng minung pawl nih velh ding in an kan ti i kan rak duh lo. Diltlang ah an kan nam chih. Ka nau pa nih cun a thin hung tuk cang i ka kah hna lai a ti. Kap hna hlah. Chuah zok zok kan i zuam lai. Cu lo ahcun a tha lai lo ka ti. A si natein zu ri mi cu an rak tam tuk. Kan tang an kan tlaih. An kan nawk pah. Kei Sih sang kan phak tiang hi an kan tuai mino zu rih pawl nih, um kho lo in an kan tuah. Mi nung le minung mah ti i an kan ti kha cu a har ko. Ka lung in ka ruah mi cu Hakha mino cu kawl kut tang ah pei an rawh dih cang ko lai hi. Zu an ri i pei zei khua hmanh an ruah khawh ti lo hi ka ti i ka lung a rak fak tuk. Mah ti khua ka tuak pah in cun Hakha cu kan chuah tak i Nelpa ah kan va riak. A thaizing khua dei hlan in tlang cu kan kai i Buanlung lei ahcun kan tlung than. October 19 ni ahcun Buan Lung in Sakta lei ah kan kal i Sakta khua pawng ram lak ah kan riak. October 20 ni zingka ah Buan Lung cun kan i thawh i Zokhua lei ah kan kal. Zokhua cu chun hlan deuh ah kan phan. Khua Bawi pa kha a ra i bia kan i ruah. Cun rawl an kan chuan piak i kan ei. Zokhua cu tang 1-2 ka kai nak khua a si. Cun ka nu rian tuan nak zong a si. Ka nu Sui Khen rian tuan nak zong a si caah ka hna a ngam. A si na tein ruah lo pi in Khua Bawi pa nih report a tuah i Hakha lei in motor in ralkap an rak ra. Khua bawi pa nih report a tuah nak a ruang cu “Zokhua ah zu a zuar, cun hi hna nih an ka tlaih lai i an ka ti sual lai. Cun khua mi nih report an kan pek i khuabawi pa hi kan chimh piak uh an ti. Zu hi a mah nih a zuar tik ah mi dang kan tlaih hna zong ah a mah cu kan check kho lo caah warning kan pek piak uh ti ah an rak ka ti.” Mah ruang ah an kan tlaih lai i an ka ti sual lai ti a phan caah report a tuah nak cu a si. Zokhua in cun zanlei 5:30pm hrawng cun kan chuak i Sakta lei ah kan kir. Sakta le Zokhua kar hi Lampi zuan nak pahnih lawng a um. Mah pahnih hi kawl ralkap nih an kan bawh hlan ah kan chuah zok zok a hau ka ti i rian rang tein kan kal. Zan pa 9 hlan deuh ah kan phan i kan chuak. Zan pa 9 leng ah kawl ralkap an phan i an phih. Kan nih cu kan rak chuak manh cang i dai tein ram tang ahcun kan riak. Mah lam kha rak chuak manh hlah uh si law rawl tam in le ti hal in kan thi lai. A tlang ah ti a um lo. Rawl chuan nakding hmun a um lo. Mah ni i khual kan tlawng lio ah kan naupa nih a ka ti mi cu ka pu tu tum kan kal mi hi tih a nung a ka ti. A ruang cu a tlang kan kal ah hin Sachia lawng te nih lam ah an kan tan leng mang. Sachia hi a caan ahcun pa 5 te hna an si. A zoh i a tih. Ka ti mi cu Pathian a um ko ka ti i mah te cun ka hnemh. Mah Zokhua khuabawi pa nih an kan report bak cun Ralkap Battalion hi 4 tiang nih an rak kan dawi. LIB 266, 50, 268 le 274 leng ah Palik pawl an rak i ruaih chih hna. A ho dah an commander an ti tik ah Thang Kip Mang a si an ti leh cang ka in a ruak in siseh, a zei ti paoh in nan thah i nan tlaih khawh zong ah rak phor uh ti ah an kan ti an ti. Palik pawl ka theih mi hna he kan i tong i an kan chimh. Cun mi ka fial hna i Hakha ah thawng pang ka lak ter tik ah Zokhua khua bawi pa cu Hakha ah a phan ralkap nih an tlaih an ti.
October 21, 2002 ni ahcun Sakta in Buan Lung lei ah kan rak ra i Buan Lung ahcun kan riak. October 22 ni ahcun Hmawng Tlang lei kal ding in ka nau pa pakhat he kan rak i thawh. Bawipatlang lei cun kan kai. Hakha lei kam kan kal chung ahcun hi zei thawng hmangh kan thei lo. Thantlang lei kam kan phak chuk kan zuam lai ah hin Farkung hau thawng le mi tlik thawng hi kan theih peng. Ka nau pa cu i ral ring deuh ka ti. Chuk kan rak zuan mah lio ah Sakhi kan hmuh i ka nau pa nih cun kan kap lai ma a ti i na meithal kha ka pe ka ti. Cun a mei thal cu a ka pek i ka bag kha a mah sin ahcun ka pek. Sakhi cu ka pel cuah mah. Ka kah lai i a cek hi Hmawng Tlang ah tuzan ah kan chuan lai ka ti. Ka lung chung in ka ruah pah in ka pel cuahmah. Mah lio ah ka nau pa cu a rak tli i ka pu a ka ti. Zei dah ka ti i ralkap an rak kai a ti. Ka leh mi cu mah lam ahhin cun ralkap cu an ra bal lai lo. Hi tlang lam hi 1998 kum ah voikhat an rak kai i an rak celh lo tuk i a ho ralkap (kawl) pawl an kai duh ti lo nak a si. An rak kai cu ka zum lo. Kan hawi le cu an si lo. Kawl ralkap an si ko a ka ti cu ka kai i ka zoh hna ahhin ka um nak in lam 10 hlat nak ah an rak kai cuah mah lio. Kan van a thatnak cu an rak kai nak lei hi ni nih a ceuh hna i an kan hmu lo. Mah le cangka in cho tlik in kan tli. Ka nau le mah tlang ah pakhat khat kan ton sual a si ahcun Thang Hawrva (Phaikhua le Hmawngtlang kar tiva) lei hin nan zam lai ti ah ka rak ti peng ruang ah a nih cu mah ka lei kam ahcun a tli i aa thup. Farkung a tlu mi tang ah aa thup. Ka kai pah in ka zoh tik ah thuh nak ding a tha lo ka ti i kei keh lei kam ah kaa thup. Palik pakhat kha an kai pi i lam hruai tu ah an hman. An holh thawng kha ka theih hna. Kan chak ah an i din i ka nau pa hi an tlaih rua ka ti i ka lung aa nuam ti lo. Thla ka cam i ka cam dih cun ka nau pa hi an tlaih a si ahcun an hrem lai i aa harh tuk lai. Cun ral kut kan phak ahcun kan temtuk lai ti mi ka ruah caah va kah ding cun kaa tim. Meithal kuan ka zoh ah 30 lawng cu ka sin ah a um. A dang cu a mah sin ah a um dih. A ruang cu a meithal kha sapel nak ah ka lak caah a si. A thli in cun ka kai i ka pel hna. Ka ngiat hna i ka nau pa kha ka hmu lo caah tang lei ahcun ka rak kir than. Minute 15 hrawng kha an i din lai. Mah dih cun ka nau pa cu a rak kai i ka pu a ka ti hawi ka ti. Kan chuak i chuk lei cun kan zuang than. Kei kha senior ka si tik ah ral um tu ning kha a mah nak in ka theih deuh caah ka bag kha bei law ka hnu ah ka zul ka ti i hmai ah cun ka kal piak. Nazi cheu leng kan zuan ah hin an ke neh cu a zoh i Kawl ralkap ansi ko a ti i ka hnu ahcun a holh cuah mah ko. Ralrin te cun ka kal cuahmah lio ah ruah lo piin pe 2 tluk hlat ah lam kawi ah a hnu i a rak kai mi ralkap pawl lam hruai tu he kan i tong. Ka bih ahcun a hnu ah ralkap pa cu meithal aa tlaih i a ka zoh ko. Lam 2 lawng kan i hlat lai. Ka kah ahcun ka hmai pa kha kah chih in i kah a hau. An thawng ka theih ah khan ka meithal kha set ka on cang. Ka hmeh deng bak khi a si. Sam fa fakhat tluk khi hmet ning law a puak ding a si. Kawl pa cu a ka zoh i a tlu i shock a ngah ko. Hnu lei ahcun ka nau pa cu ka zoh i a ka tlik tak. Ka dawi i tlang in keh lei kam ah kan tli i tiva lei cun kan zuang cuahmah. Kawl nih an rak i hruai mi hna kha Hmawng Tlang palik le civil mi an si. Tiva in kan kal i lo pakhat kan phan. Ka nau pa cu a paw tam tuk cang. Lo ahcun kan lut i thlam chung ahcun ei din kan zoh i Piter te pakhat kha lo chak ahcun a um. Mangkalong hi pum 5 a ngeih i pum 3 kan hal. Ei dih ko uh a ti na tein pumthum cu kan lak i ka nau pa kha pahnih ka pek i kan ei. Cun tiva kam ahcun kan zuang than i tiva cu kan zawh. Nazi pakhat hrawng kan zawh hnu ah leikuang lei kam ah kan kai. Cu Leikuang ahcun rawl kan hal hna i an kan pek. Kan ei dih in Hmawng Tlang Khua lei ahcun kan kal. Facang an ah lio a si caah Khuabawi pa hi lei ah a umko lai. A lei kuang lei ah kan kal lai ka ti i kan kal. An lei kuang kan phak i kan van auh hna bak cun an rak chuak i nizan ah kan inn hmai ah kawl ralkap RT/WT an i chawn i na min lawng te an chim i kan rak tap len. An thi cang ko lai hi ta kan ti i thawng kan i thanh i zan khua dei thla kan in cam piak hna an ti i a fa le an mitthli hat bu cun an kan chimh. Khuabawi pa nih ralkap nan tong hna lo ma a ka ti kan ton ning pawl ka chimh i a khua ruah a har. Lam 2 i ral le ral i ton i tluk cu Pathian nan sin ah a um ko a ka ti i thlacam nak kan ngeih piak ka ti i thla an kan cam piak. Cun zan lei mui lai ah khua ah kan lut.
Ral nih an kan dawi mi thawngpang camp lei nih Cipher in an rak tlaih leh cang ka in kan mah bawm tu ding in ralkap an rak kai. Kan hawi le an rat cu kan theih ko na tein kan i hmu kho lo. A thaizing i khua ah ka um lio pi ahcun nizan i kawl ralkap pa he kan i ton i kan kar lak i a um mi pa cu a rak phan i a tap. Kaa muikhum lai a ti i zaangfahnak tein i mui khum hlah. Naa muikhum a si ahcun kan information hi a leakout dih lai. Cu caah cun pastor kha au hna law thlacam nak ka ngeih piak uh ti hna law a tha ko lai lo ma ka ti i aw a ti. Hmawngtlang ah zan 2 kan cam. Zan khat cu nungak inn ah khua mi kan nau le nih kan leng lai an ti i nungak inn ah kan leng. Mah kan len zan cu ka philh kho lai lo. A ruang cu ka thutnak cung in Rul Van Zik a pa nih a ka tlak i ka liang ah ka angki kha a pemh kho lo i a tang ah a tla. Ka tho i a lu ah ka rial chih, ka lamh chih dih hnu ah ka thah khawh. Ka hawi le cu an khua ruah a har. A thaizing cu rul nih a ka tlak nak kong cu an ceih len. Ka kut an ka tlaih. Thla an ka cam piak. Zing kan thawh hlan ah siseh, chun ah siseh zan ah siseh thlacam nak in an kan ngeih piak peng. Mah kawl ralkap he kan i ton ni ahcun Buanlung ah kan nau pa pakhat kha ka chiah tak i khua ahcun a um. Mah lio ahcun Kawl ralkap pawl an rak phan i dai tein ka um ko. Meithal cun an ka tinh na tein ka tlun nak nu nih rawl chuan piak ding in a ti hna i an kal. Mah lio ahcun thlalang awng in ka zuang i ram tang ah ka tli a ti. Zan khua dei ramlak ahcun a mah lawng te cu a riak. Sakhi le caw nih an ka zoh deuh le thingkung ah ka kai a ti. A kih tuk si le a tang ah ka tum i thingkung hram ahcun ka it a ti. Sa an rat paoh ahcun a kai. Buan Lung in kawl ralkap pawl an kir i Than Tlang lei ah an kal ti mi thawng kan theih cang ka in Hmawng Tlang cun Buan Lung lei ah kan kal than. Buan Lung ka phak cu mithi tah in an rak ka tah. Buan Lung ka phak in Zokhua lei thawngpang cu ka hlet ter than tik ah Khuabawi pa cu kawl nih an velh i khual an tlawn pi an ti. A ruang cu Zokhua khuabawi pa nih a ka report mi kha a cheu nih kan thei lo a mah lawng nih a chim an ti. A cheu nih cun an kan tanh i an chim duh lo. Cu tik ah ralkap nih nan kan hlen an ti i thlakhat chung an vah pi hnu ah khua bawi in i din an ti i an dinh ter an ti. Zokhua peng kha kal ti lo in Senthang peng lei ah cun khual ka tlawn pi than hna. Buan Lung in Surkhua lei ah khual kan tlawng than. Bawinu va cu kan zawh peng i Phaipha lei ah kan kai. Phaipha in kan i thawh than cu Palik he kan i tong i an tli report an kan tuah than. Surkhua pawng cun Dongva tiang kan rak tli than. Cu ni cu meng 60 leng kan kal. Zing lei pa 5 in kan i thawh i a thaizing zinglei pa 1 le ti tiang kan tlawng. Ka kal pi mi ka nau le cu an bei pah dih cang. Mei kan ngei lo. Mei le kan vang ngam lo. Kan kir rih lo ti an theih bak in ralkap cu an karh chin chin than. Dongva in Leitak lei kal nak lam ah kan kal lai ka ti hna i khua mi nih kal hlah uh. Ralkap le palik nih an in bawh hna an ti. Kan umnak le an um nak cu meng 4 hrawng lawng aa hlat. Kan baa tuk. Ka nau le cu chuk le cho cu chim lo phei ah hmanh an kal kho ti lo. Kan cei tuk. Khua kha chuah lo ahcun a ngah lo. A ruang cu ralkap kha an rak ra lai an ti i ka chuah pi zok zok hna. Cun an khua in kan tum i Bawipatlang lei ahcun ka kai pi than hna. Hlan lio opium an rak cin nak pawl kha ka phan dih. Pheng le rua an tam tuk i lam a pit. kal a har ning cu ui pakhat kan i cawk pa i kan kal pi kal nak a thei lo ui nih an kan hmuh lo ahcun a bo cang. Kan nau pa Nganbawm kan ti mi hi a um i a kal kho ti lo. Ka zoh i ka zaangfak tuk. A thil cu ka chan i tlang ahcun ti le rawl kan ngei lai lo i zei tin dah na ruah ning a si? kan rak lai ma kan len lai dah ka ti i ka pu kan kal ko lai. kei mah ruang ah kan combat a tlai ding cu ka duh lo a ti. Bawipatlang cu ram huai a si an ti fawn i a tlang i riah lai kha cu a ngamh lo. Voikhat Bawipatlang ah hin kan rak riak bal cang i zan ah ih khawh a si lo. Khuang le paren an kan tum hnawh tuk i a celh in rak celh a si lo. Bawipatlang cung i a um mi khuachia pawl cu ngamh ding an rak si lo. Zan khua dei hna cu an kan hnawh peng . Cu ruang ah a tlang um tu ning kha ka chim hna lo ka nau le cu an tih lai ka ti caah dai tein ka um. A si natein a tlang riah kha cu ka ruat kho ve bak lo. Cun a kik tuk fawn. Khuasik i puan lo he kan si fawn. Puan pakhat cio lawng kan ngeih. Mah i riah le khua sak ding kha rak ruah khawh a si lo. A si ahcun duh sah tein kan kal lai ka ti i nazi 5 kal hi ka nau pa ruang ahcun nazi pa 10 kan rau. Him tein Hmawng Tlang ah cun kan lut kho.
Kan ral ngan bik hi Kawl ralkap an rak si lo. Kan ral a ngan bik cu kan mah kan Chin miphun chung hin an si. A ruang cu kan kal kan umnak report a pe leng mang mi hi kawl he aa fonh mi CID ah an hman i phaisa an pek mi hna pawl khi an si. Ral nih an rak kan dawi nak vial te a ruang bik cu mah miphun a zuar mi pawl hna khi an si. Zu zuar mi hna nih a ding lo mi kan kal tik ah kawl sin ah report ding in khin an rak i ready tuk. A ding ve mi kan hawi le an kal ahcun an rak i kom tuk hoi. Mah ka zawn te ah fiang deuh in langh ter ka duh mi cu 2002 October thla chung i Zanak tlang khual kan rak tlawm pah lio ahcun Thangzang khua i an khua bawi pa khi zu a zuar. Cun nu pakhat kha zu a zuar ve. Mah lio ah Thangzang khua khi VCP Chairman pa lawng nih tuan vo a lak i a dang member an thim mi hna cu an rak i din dih. A ruang cu VCP pa nih khan zu a zuar caah a si. Report nak an rak ka tuah i kan tlang khrihfa min in kan in nawl an ti. Kan tlang ah zu kan khap piak uh ti kan duh. Cun a zuar mi hna zong khi kan tlaih piak uh law warning kan pek piak uh an ti. Ka leh mi hna cu kan nih CNF/A nih zu dinh kan khap ti lo. Kan awnh cang hna. A ruang cu ram chung ah zu an zuar i kan khap tik ah nan rak kan ti tuk. A tu cu kan awnh cang caah kei ka rian cu phaisa kawl a si i zu khap ding ka si lo ka ti hna. Upa cu an rak kan leng i inn khat deng nawn i a zei kan ti hnga kan chimhhrin piak ko law an ti i a si ahcun kan chimh piak ko hna lai. A si na tein daantat ding cu ka tuah lai lo. Ziah ti ahcun CNF/A nih cun zu kan awnh cang caah ka ti i a si ko. kan chimh piak ko an ti i Thangzang khuabawi pa le an khua zu zuar nu cu ka nau le ka va tlaih ter hna i an zu zong cu kan lak piak dih. Khua leng cun kan rak hngak hna i an zu he cun an rak hruai hna. OB lang 10 hrawng a si i an khua bawi pa hmuh le khua upa deuh kan ti mi pa 2 kan auh hna i mah hna hmai ahcun ka khuai piak dih hna. Kan nau pa pakhat nih a ka ti mi cu ka pu a pam tak tak si. Ziah na lak i kan din ko lo a ti. Na din duh ahcun kan cawk piak ko lai. A si lo ah kan hal piak ko lai. Tlaih mi zu kha kan lak a thianglo. Kan i lak a si ah cun nang mah le kei mah min kha a chia lai lo kan Party le kan ralkap min a chia lai. Nang mah le kei mah ruang ah kan party le kan ralkap min a chiat kha a tha lo. Na din duh tak tak a si ahcun kan cawk piak te ko lai ka ti. A hnu camp kan phak ah ka nau pa nih zu palang ka khuai mi kong cu a sermon i ka mit thi tak tak si, a pam tuk a ti. Khua bawi pa cu ziah nang mah lawng nih khua cu na hruai hna. Na hawi le bia an chim mi na ngai duh lo an ti cu a si ma ti ah ka hal i a ka leh mi cu holh an thiam lo i kei mah lawng holh ka thiam tik ah ralkap nih kei mah sin lawng ah bia an chim i ka chimh chin hna. Cu cu an lung a fak i an ni phuah dih nak cu a si a ka ti. A si ahcun nang mah hi i din law a dang an chang kho tu ding an um lai lo ma ka ti i ralkap nih cun kei mah lawng an ka duh caah ka thei ve lo. Ralkap nih an duh hna lai lo ti ah ka ruah a ka ti. Khuabawi hi zei tin an i thim mi zong kaa fiang ti hna lo. A ruang cu ralkap nih ma an pek hna si lo ah khua mi nih dah an pek ti mi hi kaa fiang ti lo. A cheu khua ahcun ralkap nih an pek. A cheu khua ahcun khua mi nih an thim. Khuabawipa cu na rian rak i din law midang kha tuan ter ve chin hna law an tuan khawh le tuan khawh lo cu aa thei ko lai. Nang mah nak in a fim thiam mi an tam pi ko lai. Na rian kha rak kian hna law a tha lai ka ti tak. Zu zuar mi khua bawi nih zei hmanh khua caah thatnak na chuah pi lai lo. Khua mipi caah lung retheih a chuah pi tu na si lai ka ti tak. A hnu ah khua bawi pa cu a rian in aa din an ti. A hman le hman lo cu fiang tein ka thei ti lo. Kio Luai fapa kong he pehtlaih in a tang lei ah detail deuh in ka rak tial te lai.
Kio Luai i a fapa hi 2002 kum lio ah kan camp ah kawlnih an rak thlah i ngia hlai ding in camp ah cun a rak lut. Kan tlaih i a sinak vialte kha kan hal dih. Cun kawl nih CID card an tuah piak mi le ca pawl zong an tlaih dih. Thlakhat ah kawl ram phaisa in Ks 25000/- an ka pek a ti. 2002 kum hi Pu Khua Uk Lian nih an kan um pi lio a si. A dang kan pu le hi a sang mi an um lo. Cu nih cun mah le mah kan si i kan thlah ah a tha ko a ti caah kan thlah. Khua mi nih cun kan thlah mi hi an duh lo. A ruang cu khuami nih an tih tuk. A si natein relationship ngeih that duh ah kan thlah. Kan tlaih hlan zong ah hin kan kal nak ding lam pi hi an rak kan ngiat hlai peng cang mi a si. Kan tlaih i a sinak vialte kan theih dih hnu i kan thlah hnu cun sual hram aa thawk chin chin i kan hawi le kal nak vialte kha a ngiat dih. Voikhat ah Lt. Sang Lian Thang te khual tlawn nak ah a rak ngiat hlai i Thantlang ah a kal report a tuah hna. Bawipatlang lei ah an dawi hna i an i dup. Mah ahcun temporary camp te an tuah i fur ruah lak ahcun rawltam in an i thup. Khuabawipa nih an umnak tiang kal pi ahcun an thi dih lai a ti caah kai khawh a si ti lo a ti. Cun hi ka lei lam pi cu a pit cang ti ah a hlen hna i a kir pi hna. Caan sau hnu an kal hnu ah an um ti lo timi an theih i kan hawi le cu an rak chuak. Camp nih order a chuah mi cu Kio Luai fapa he death sentence an pek. A tlai kho mi paoh nih thah ding in order an chuah. Khual a tlawng mi paoh nih Kio Luai fapa a um le um lo hlat hnu ah an khua ah kan lut tawn. A caan ahcun machanician ka si a ti i khua kip ah a tlawng i kan kong lam a hlat peng. Phun Kung te an kal zong ah a report thiam thiam hna i ralkap nih an dawi ve hna. A tu kan mah kan kal mi zong ah ralkap nih an kan dawi mi hi a mah a si ko lai ti mi ka ruah cang. Ka hlat ter hna i a tu khua zei ah dah a um ka ti i Thantlang ah a um an ti. Mah le cang ka in order ka chuah mi cu nan chuah luh hi i ralring uh. A tu kan umnak khua lei zong ah a ra kho mi a si ka ti hna. Cu lio ah cun a tu nai kha a rak phan i nan um a theih cang ka in Thantlang lei ah a kir than ti mi an ka chimh. Kan dawi na tein kan phan kho ti lo. Hi pa nan tlaih khawh lo ahcun nan mah le kan mah kar lak ah kan i dawtnak a cat kho mi a si an ti. Ka lung re a thei tuk. Hakha peng ka kal le ralkap nih an kan dawi. Than Tlang peng lei kan kir le palik le ralkap nih an kan dawi. LIB 274 Battalion Commander pa tiang in an kan dawi ti mi ka theih tik ah ka lau pah. Camp lei nih le ei ding an ngei lo. Ralkap khual kan tlawn tik ah nikhat i kan ei ding caah nikhat ah Ks 150/- an rak kan chuah. Cu cu facang cawknak fang fang a si. Meh cawk nak cu a um lo. Cu 150 in tuak in minung pakhat caah Ks-4500 an kan chuah kho lo. Nan hmuh mi in nan va hman lai ti ah Vice chief of staff a si mi Maj. Solomon nih an kan ti. Cun a tlawmbik ah kawl phaisa KS in ting 20 nan rak kan phorh a hau. Cu ti a si lo ahcun 2002 kum kan chuak kho lai lo a ti. Kan ralkap i phaisa um tu ning cu ka theih tuk tik ah ka lung re thei. Kir ahcun kan ngat ding a si. Pah chih ahcun ral he i dawi peng ding a si fawn. Cu lawng cu si lo kan hnu ah kan ral ngan tak tak Kio Luai fapa cu a um fawn. A mah hi ma kan thah lai i kan kir ko lai ti te hna khua ka tuak. A hnu ahcun Than Tlang peng lei hi cu kan kir lei lawng ah kan lut cang lai. Kan pah chih lai. Kan hawi le an ngat lai lo. Kan hmuh mi phaisa hi kua chung ko ning ka ti i ting 8 ka kuat hna. Kan hawi le dang zong an phan kho rih lo caah mah te hi rak hman ding cun thlakhat lawng a nguh hna lai. Cu caah kan kir lai lo ka ti i Hakha peng lei ah cun Home Tax la ding cun kan kai. Kan kir pah tik tu ah kan tlaih te lai ka ti hna i Hakha peng cu kan tlawng. Ralkap cu lam chak in kan hmuh chel. Lam thlang ah kan hmuh chel. Tih le phan lak ahcun kan kal. Phaisa cu kan kawl.
2002 Christmas le 2003 New Year cu Hmawng Tlang ah kan hmang lai kan ti i Hmawng Tlang ahcun kan um. Kan nau pa pakhat nih leng hna uh sih a ti i Khrihfa upa sin ah kei cu ka leng i ka nau le cu nungak an leng. Tin ah rak ka sawm te uh ka ti hna i aw an ti. Cun kei cu radio ngai in tiva lei ah ka zuang i ka va kal. A ruang cu chun ah cun cipher an thlah mi hi radio in rak ngaih khawh a si i zan ahcun ngaih khawh a si lo. Cu ruang ah chun ah hin a fian nak hmun ah ka kal i cipher an i kuat mi cu ka ngai tawn i kan information a leak out mi kong ah khan a zei bantuk ralkap nih dah an kan dawi ti mi kha theih ka duh caah kei mah te lawng tiva ah cun ka va zuang tawn. Ngahring dawi mi ka zul hna i mah ti cun cipher an i kuat mi cu ka va ngai tawn. Cu ti in ka ngaih dih cun ralkap kha an rak phan lai ti mi thawng ka theih i ka kir ka nau pa cu ka auh, Khrihfa upa pa cu ka tin lai a hnu ah ka ra te lai ka ti inn lei cun kan tin. Kan tlun nak inn kan phak i varanda kan thut bak ah ralkap cu an rak phan tak tak ko. Inn hmai ahcun an kal i ka nau pa a mithmai kha ka zoh i a tih mi mui a langh lo caah ka hna a ngam, dai tein cun ka thu. Kan tlun inn hmai chak ah mangkalong kung a um i a tlai caan a si caah a kung ah an kai i a nau le nih an lawh, ralkap senhnih pa cu kan sin ahcun a ra thawng pang a ka hal. A tha ko ti ah ka ti i bia kan i ruah. Khuabawi pa inn tiang ka va thlah hna. Khua bawi pa nih len tak hna law a tha lai a ti i aw ka ti i kan leng. Kan naupa pakhat nih ka pu kawl ralkap pawl an meithal hi lak khawh kan i zuam lai a ti. Na ngamh ma ka ti i aw a ti. Kan kai i ka thiamnak in ka tuah lai i na la ngam lai ma a ka ti. Aw na ti khawh cun ka lak ngam ko ka ti i a camh len na tein ralkap uniform cu a tuah kho lo i ka pu a ngah lo kan tin lai a ti i kan tin. Mah zan cu a mang a chia tuk i nizan kan kal mi kha kan van tha tuk a ti. A ruang cu an kan theih deng cu ta a pawng na kal kha an lung hrinh pah cang a ka ti. Ziah mah cu tuan te ah na ka chimh lo ka ti i ka tei men ko lai ti ah ka ruah caah kan chim lo a ka ti. Ka ruah than tik ahcun ka ttih ngai. Mah lio a tuah lio hi ralkap pa duty a lak nak in kar 5 hrawng ah khin ka um. A ka zoh len na tein zei hmanh kaa theih ter lo ka thu ve ko. Kan tlamtlin lo hnu cun khua kam ah riah ding in kan i thawh.
Hmawng Tlang ah Christmas le New Year kan hman dih cun Hakha lei ahcun khual kan tlawng than. Ka nau le cu ka chimh hna i kir an duh. Kal ding an ngamh lo. A ruang cu Battalion pa 4 leng ah palik nih an kan dawi mi kha an celh ti lo. Ka zoh hna i ka zaang cu an fak ngai. A si natein camp a um mi pawl kong ka ruah ah ka kir duh lo. Ka ti mi hna cu khah a zei a si paoh ah kan nih cu khua mi nih ei din an kan pek i kan khim. Camp ummi kan hawi le hi rawl lawng an ei lai. Cun 2002 kum September thla tiang ah phaisa kan ngeih mi hi kawl in ting 3 leng lawng a si. A tu kan kal nak TA/DA hmanh hi kan khual tlawn nak i kan hmuh mi phaisa chung in kan hman ding a si. Cu caah cun kal a ngamh mi ka zul u law a ngamh lo mi cu khua ah rak tang ta uh ka ti hna. Kei cu ka kal lai. Ka thi zong ah ka ram ca, ka dam zong ah ka ram ca ka ti i kal kaa tim. Ka nau le nih cun kan kal ko lai an ti i khua lut lo in ram chung tam deuh ah cun kan kal. Phaisa ting 22 leng kan hmuh hnu cun kan kir lai. Kan kir pah in kan ral a si mi Kio Luai fapa cu kan tlaih pah a hau ka ti hna i 2003 January thla dih lai ahcun kan tlung. Kan kir pah cun Kio Luai fapa cu kan tlaih pah. Camp ah tha tein kan tlun pi i camp ah ka ap hna. Maj. Solomon nih ka nau pa zeizet dah phaisa cu nan kan phorh a ti i kan kuat mi hna rel in ting 22 leng a si lai ka ti. A mithmai ah lawmhnak a ngeih tik ah kaa lawm ve. Camp Commander a si mi 2lt. Biak Ling sin ah ka kal i Kio Luai fapa kan rak tlaih pah cang ka ti. Camp commander nih cun Vice Chief of Staff sin ah a kal i report a pek chin, VCS nih kan Chairman a si mi Pu Thomas Thangnou sin ah report a pek. Kan ral nganbik kan tlaih khawh cu khua mi le a pawng i a um mi hna nih an rak i lawm tuk. Khua mi le kan kar ah lam a dawn khan tu cu kan pah/ khiah piak hna i khua mi le kan kar ah a rawk hnik mi lam pi cu kan ser than khawh.
Kan khual tlawn nak ah ka naupa pakhat nih khua mi pakhat a velh. A velhnak a ruang kha ka hlat tik ah kan naupa kha khua mi nih mah zuri pa hi a buai tuk kan celh lo kan chimh piak an ti caah a kal i bia an i el. Mah ruang ahcun a velh. Ka thin hung tuk i mi le mi an i huat ruang ah nang mah sin ahcun an rak chimh i khua mi cu na velh. An mah khua bawi an um. Khuabawi nih tuanvo an lak ko lai zei ruang ah dah na velh ka ti i voi hnih cu ka bengh. A tu khual kan tlawn pah in kan kir lei ah ngaihthiam na hal lai. Na hal lo a si ahcun kan velh lai ka ti. Ka nau pa nih ka pu ka tih a ti. Na velh lio ah tah na tih ma? a tu ah ka tih na ti mi cu ka duh lo na kal lai i ka ngaithiam na ti lai. An ngaihthiam ahcun kan ngaihthiam ve ko lai. An ngaihthiam lo a si i liamh ding an ti a si ahcun kan liamh lai ka ti. Ngaihthiam a hal mi cu a tlam a tling. An rak kan ngaihthiam. Voikhat Buanlung khua kan um lio ah kan naupa cu mah ti in ka sik hnu cun a ka tih i Hakha in a ra mi mikhual (pangpar cawk ah a ra mi) pahnih nih nungak an len nak ah an rak ngiar. Hakha i a ra mi ti cu zu he cun an ra i zu an ri. Velh kha a duh tuk na tein kei mah chimh tak lo cun a tih caah ka sin ah a ra i a rak ka chimh. Ka thin hung tuk. Khua mi nih ralkap an kan ngiar hi voikhat lawng a si lo. Voi tam nawn ka ton cang caah ka thin hung tuk i va kal law va vel hna. A ho fa dah an si ka ti i ka kal ter. An van a tha khua mi nih ramtang minung an si khah a tu nai nan ngiar mi pa kha an ti. Cun nan tlik lo ahcun nan thi lai cu caah tli uh an ti hna i an tlik ter hna. Buanlung khua ah voikhat cu khua mi nih OB an rak phorh i Khuabawi le a tuan pi mi nih an rak tlaih. Cu cu Christmas lai ah a si. Hmawng Tlang lei kan kir hlan deuh ah a si. Caw leng pakhat bak in an rak phorh. An tlaih mi cu an kan chimh i nan ding duh ma an rak kan ti. Khuabawi cu ka leh i nan tlaih mi cu ziah kan sin ahcun nan rak kan chimh. Nan khua a thian nak ding a si ahcun nan mah te nih nan tuah ko lo. Kan nih nih zu kan khap ti lo. Khua mi nih kan khap nan ti a si ahcun a si khawh chung in kan in zulh piak ko hna lai nan dun le nan daan cu ka ti. Nan tlaih mi cu nan duh le khuai uh. A si lo ah a ngei tu kha nan duh le fine ko uh. Mah ti nan tuah ding kha nan rian a si. Kan mah din nan duh ma nan ti mi cu nan kan nehsawh bia a si ka ti hna i mah thawk cun ka sin ah zu hoi an ngeih i an ei zong ah siseh, memuhang an tuah mi juice kong zong ah siseh an kan chim ngam ti lo. Ka nau le pawl an dangh hna zong ah kei cu ihnak khan lei ah ka kal i tisa ka ding. Ca ka rel i ka thu ko. Voikhat cu Buanlung i kan tlun inn ah ka nau le kha Memohang i an tuah mi wine kha an rak pek hna i khua mi pahnih he an rak ding. Kei kha bed room ahcun ka thu i ca ka rel. Khuami pakhat nih nan pu pa hi ka va pek ve lai, kan mah sin ah a din duh lo a si zong ah a mah tein din ding ah ka pek lai a ti. An chim mi cu ka theih dih ko. An nih sitting room ah an thu. Kannau pa nih a leh mi cu kan mah kan din mi hmanh hi zei ti tha. A nih cu zu a ding lo. Na pek ahcun an rak in velh lai a ti. Khuami pa cu a lau tuk i zu a din dih in inn lei ah a tin. A sual tuk mi te hna khi ka lo ngai. A si natein a that nak pakhat cu zu kan din ahcun rian kan tei lo. Kan din lo mi nih khan khuami le mipi cung ah khua a tuak ter hna i rian hma kha kan tei. Pathian nih mah kan khual tlawnnak ah lampi an kan hruai, kan lam pi ah harnak tampi kar ah a thlaza tang ah an kan hum i an kan thuh. Kan ral hna kha a ngalh ter hna. Zum tu le zum lo tu kar ah an kan thleidan, kan ral he aa fonh mi hna kan Chin ral ngan bik kha kan kut ah fawi tein an kan chanh. Kan Chin mipi hna nih kan ralkap bawi ngan bik ah Pathian hi pakhat nak ah i chia kho hna uh sih timi hi mah ka ca par in kan sawm hna. Ka ca a hram in a dongh tiang a ka rel piak mi nan cung ah lunglawmhnak chim cawk lo ka ngei. Pathian tu nih a thar in lam in hruai hna sehlaw thlua in chuah ko hna seh.
